Historia

Widok na Kościół Rektoralny od strony ul. Gabriela Narutowicza Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej w Lublinie został wybudowany przy jednym z najstarszych traktów komunikacyjnych Lublina w latach 1412-1426, na miejscu istniejącej już wcześniej kaplicy Najświętszej Maryi Panny, św. Barbary i św. Zofii, poświęconej przez biskupa krakowskiego Piotra Wysza w 1396 roku. Jego powstanie było ściśle związane z głęboką wiarą religijną króla Władysława Jagiełły w skuteczną pomoc Bożą, jakiej doznał w czasie walk z Krzyżakami. Lubelska świątynia miała być wotum dziękczynnym za zwycięstwo odniesione nad nimi pod Grunwaldem i Tannenbergiem 15 lipca 1410 roku. Jednocześnie była także pierwszym w kraju pomnikiem je upamiętniającym.

Widok na klasztorŻycie w lubelskim klasztorze zaczęło się w 1426 roku. SS. Brygidki sprawowały opiekę nad nim i kościołem do 1835 roku. W okresie swoich "rządów" utworzyły stowarzyszenie charytatywne tzw. Bractwo Ubogich mające na celu niesienie pomocy materialnej i moralnej osobom ubogim oraz przeprowadziły szereg gruntownych prac, które zmierzały do rozbudowy świątyni i budynków ją otaczających. Duże zasługi w tym kierunku mają zwłaszcza ksieni Agnieszka Jastkowska (1589-1630) oraz jej następczyni Dorota Firlejówna (1632-1660). O ile pierwsza z nich skupiła się na budowaniu, modernizowaniu, przebudowie głównie budynków (za jej czasów m. in. powstały trzy spośród czterech skrzydeł klasztoru, wieża i chór kościelny, zmianie uległo prezbiterium), o tyle druga skupiła się przede wszystkim na zmianie dekoracji wnętrza kościoła i ważniejszych pomieszczeń klasztornych (wprowadzono w prezbiterium stalle, powstało pięć ołtarzy, nowa ambona oraz balustrady zdobione przedstawieniami emblematycznymi). Pieniądze na cele związane z odbudową oraz modernizacją kościoła pochodziły głównie z posagów licznie napływających w tym czasie do zgromadzenia zakonnic. Limitowano nawet ich nabór, przyjmując jedynie te, które posiadały odpowiednio wysoki posag. Ponadto, kiedy Dorota Firlejówna była ksienią, rodzina Firlejów także szczodrze wspomagała klasztor.

Brygida w czasie wizji mistycznej Z kolei klasztor pobrygidkowski od 1917 roku przejęły sprowadzone ze Lwowa SS. Urszulanki, które poświęciły się pracy pedagogicznej i wychowawczej, przejmując te funkcje po SS. Wizytkach. Dobudowały one II piętro do zabytkowego jednopiętrowego budynku, boczne skrzydło kościoła i inne budynki gospodarcze, które istnieją do dnia dzisiejszego. Prowadziły one internat i szkoły do jesieni 1939 roku, przyczyniając się w ten sposób do etycznego oraz patriotycznego wychowania wielu roczników dziewcząt. Za zgodą władz okupacyjnych w 1941 r. otworzyły Szkołę Gospodarstwa Domowego, a w 1942 r. Szkołę Hotelarską. Jesienią 1944 r. uruchomiły Szkołę Podstawową oraz Gimnazjum i Liceum. Jednak 5 lat później zakazano im przyjmowania uczniów do Szkoły Podstawowej, a w 1955 r. nastąpiła likwidacja Gimnazjum i Liceum przez komunistyczne władze PRL. Przejęte w ten sposób przez nią pomieszczenia klasztorne przeznaczone zostały na nowo utworzone VII Liceum Ogólnokształcące, a częściowo na inne instytucje miejskie m.in. Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza - lubelskiego poety. Tylko część pomieszczeń pozostawiono SS. Urszulankom, które zajęły się katechizacją w parafiach lubelskich, pracą administracyjną i naukową na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, zaś kilka z nich - obsługą kościoła.

Tablica upamiętniająca ks. prof. Mieczysława Brzozowskiego W latach rządów komunistycznych wyświetlane były tu filmy o tematyce biblijnej, religijnej i historycznej, które ze względu na swą treść oraz wartości nie mogły być wówczas prezentowane w objętych cenzura kinach (np. "Jezus z Nazaretu", "Golgota", "Quo Vadis"). W przykościelnej sali katechetycznej przez długie lata odbywało się nauczanie religii młodzieży szkolnej i akademickiej. Za rektoratu ks. kan. dr S. Młynarczyka organizowane były konferencje o tematyce religijnej, historycznej i światopoglądowej. Przykładem może być cykl 5 wykładów "Chrześcijaństwo a humanizm" zorganizowany w lutym 1976 roku. Z kolei za rektoratu ks. dr M. Brzozowskiego miały miejsce konferencje naukowe o tematyce dogmatycznej, moralnej i apologetycznej np.: "Rola chrześcijaństwa w kształtowaniu kultury polskiej", "Rola Kościoła w czasie II wojny świtowej w Polsce" czy "Pierwiastki religijne w literaturze polskiej". W kościele organizowano także spotkania z aktorami, którzy po nabożeństwach recytowali utwory naszych wieszczów.

Widok na kościół Współcześnie kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej jest nadal miejscem nie tylko uroczystości o charakterze czysto religijnym, ale także nabożeństw i obchodów religijno-patriotycznych organizowanych z okazji świąt państwowych i rocznic upamiętniających najważniejsze wydarzenia historyczne naszej ojczyzny. Spotykają się tu również organizacje kombatanckie o nurcie chrześcijańsko - niepodległościowym, podtrzymywana jest tradycja recytowania okolicznościowych wierszy, tematycznie związanych z daną uroczystością rocznicową lub konkretną osobą.

Prezbiterium po renowacji W związku z realizacją projektu pn. Renowacja zespołu pobrygidkowskiego śródmieściu miasta Lublina, współfinansowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 2007-2013 i wprowadzeniem w zabytkowym obiekcie nowych funkcji: edukacyjnych, kulturalnych i turystycznych (kaplica grunwaldzka, sanktuarium św. Brygidy, Lubelskie Sanktuarium Pamięci Narodowej, ekspozycja historyczna, numizmatyczna i archeologiczna w wieży kościoła z chórem i kryptach) zostały przeprowadzenie prace przy zabytkowym kościele.

Ten obiekt łączy w sobie dwa style: gotyk i renesans lubelski. Na przykładzie zabytkowego obiektu można wykazać cechy charakterystyczne dla poszczególnego stylu architektonicznego i jego przenikania do istniejących już budowli. Zwiedzając zabytkowy obiekt można poznać historię tego miejsca związanego z Grunwaldem, historię Lublina i piękno architektury gotyckiej i renesansowej ukryte w tych murach, którego bogate wnętrze było wielokrotnie przebudowywane i przykryte kolejnymi warstwami tynku i farby. Obecnie, obiekt sakralny - królewskie wotum pełni funkcje:

  • dydaktyczną, edukacyjną jako źródło wiedzy historycznej oraz bogactwa stylów architektonicznych charakterystycznych dla poszczególnych epok w historii Polski, oraz jako "lekcja historii" o dążeniu Polaków do niepodległości (Lubelskie Sanktuarium Pamięci Narodowej),
  • kulturalną i turystyczną - atrakcyjna oferta turystyczna, którą podziwiają zwiedzający nie tylko z naszego Regionu ale całej Polski i spoza jej granic. Przeprowadzone prace renowacyjne ukazują bogactwo ukryte w tym pomniku - wotum króla Władysława Jagiełły.

Zrewitalizowanym obiekt jest także miejscem do zaprezentowania szerokiej i bogatej oferty koncertowej w ramach cyklu: "Wieczory muzyczne w Kościele Pobrygidkowskim".

  1. Ekspozycja historyczna
  2. Ekspozycja numizmatyczna
  3. Ekspozycja archeologiczna
  4. Wieczory muzyczne w Kościele Pobrygidkowskim